W rocznicę Powstania Warszawskiego złożyliśmy kwiaty na grobach powstańców i powstanek formacji wojskowych Polskiej Partii Socjalistycznej na Cmentarzu Bródnowskim.
Wydarzenie zorganizował Maciej Borowski-Monkiewicz z partii Razem.
Gwardia Ludowa – dzisiaj nazwa kojarząca się wyłącznie z Polską Partią Robotniczą – formacją polityczną zależną od Moskwy. Mało kto pamięta, że nazwa ta celowo została przywłaszczona.
Gwardia Ludowa to przede wszystkim wojskowa organizacja niepodległościowa Polskiej Partii Socjalistycznej – formacji, z której wywodził się m.in. pierwszy premier niepodległej RP – Ignacy Daszyński. Po 1941 roku weszła w skład Armii Krajowej (wcześniej: Związku Walki Zbrojnej). Jej przywódca – Kazimierz Pużak – został po wojnie zamęczony przez komunistyczne służby w więzieniu w Rawiczu.
W 1944 roku GL liczyła ok. 42 tys. żołnierzy. W Powstaniu Warszawskim jako Oddziały Wojskowe Powstańczego Pogotowia Socjalistów walczyła w składzie okręgu warszawskiego AK na Woli, Żoliborzu, Ochocie, Pradze, Mokotowie i Śródmieściu.
Polska Partia Socjalistyczna angażowała się w walkę z niemieckim najeźdźcą od czasu kampanii wrześniowej, gdy do obrony stolicy powołano Robotniczą Brygadę Obrony Warszawy, zorganizowaną przez Zygmunta Zarembę i dowodzoną przez kapitana Mariana Keniga. Już w październiku 1939 r. sformowano Gwardię Ludową WRN, która w 1941 r. jako pierwsza z organizacji zbrojnych podporządkowanych ugrupowaniom politycznym została scalona z zachowaniem autonomii z Związkiem Walki Zbrojnej (później przekształconym w Armię Krajową).
W 1944 r. GL WRN przekształcono w OW PPS i zintegrowano z rejonami AK. Każdemu batalionowi OW PPS odpowiadała kompania Milicji PPS, pełniąca funkcje ratownicze i policyjne. Zmiana nazwy wiązała się między innymi z powołaniem przez Polską Partię Robotniczą własnej formacji o podobnej, celowo mylącej, nazwie – Gwardia Ludowa.
Przed wybuchem powstania na terenie Warszawy sformowano sześć batalionów w okręgach: Mokotów (I), Ochota (II), Wola (III), Żoliborz (IV), Praga (V) i Śródmieście (VI). Dowódcą OW PPS Okręgu Warszawskiego był major Włodzimierz Miszewski „Władysław”. Komendę nad Milicją PPS Okręgu Warszawskiego sprawował Józef Dzięgielewski „Kurek”. Komendantką Wojskowej Służby Kobiet OW PPS była w czasie powstania Krystyna Lichaczewska „Jadwiga”. Żołnierze OW PPS wzięli udział między innymi w szturmie na zakłady Bruhn-Werke, obronie barykad na skrzyżowaniu ulic Wolskiej i Młynarskiej, zajęciu siedziby Arbeitsamtu przy ul. Długiej 38 czy obronie Pałacu Mostowskich. Milicjanci PPSu zajmowali się patrolowaniem ulic, odgruzowywaniem zasypanych, przenoszeniem rannych, gaszeniem pożarów i grzebaniem zabitych.
Przy pomniku wystawionym przez warszawską organizację PPS na Cmentarzu Bródnowskim spoczywa 28 działaczy, żołnierzy, łączniczek i sanitariuszek:
1. Szeregowiec VI Batalionu Milicji PPS Jerzy Malczewski, lat 25, poległ 11 VII 1944.
2. Plutonowy VI Batalionu Milicji PPS Tadeusz Gierałtowski, lat 41, poległ 18 VIII 1944.
3. Starszy sierżant Tadeusz Kraśniewski, lat 32, poległ 18 VIII 1944.
4. Kapral VI Batalionu Milicji PPS Stefan Kruszecki, lat 26, poległ 22 VIII 1944.
5. Szeregowiec VI Batalionu Milicji PPS Antoni Brożek, lat 59, poległ 18 VIII 1944.
6. Szeregowiec VI Batalionu Milicji PPS Edward Jankowski „Jaś”, lat 23, poległ 5 VIII 1944.
7. Organizator oddziałów bojowych Wacław Kokosiński „Jaś”, lat 46, poległ 5 VIII 1944.
8. Bolesław Dratwa „Szczęsny”, lat 50, poległ 5 VIII 1944.
9. Organizator oddziałów bojowych Stanisław Majkowski „Paulin”, lat 45, poległ 5 VIII 1944.
10. Komendant I Batalionu Milicji PPS Marian Guz, lat 48, poległ 5 VIII 1944.
11. Starszy sierżant I Batalionu Milicji PPS Eugeniusz Pawłowski, lat 37, poległ 8 IX 1944.
12. Kapral I Batalionu Milicji PPS Feliks Jan Wróbel, lat 41, poległ 22 VIII 1944.
13. Plutonowy VI Batalionu Milicji PPS Henryk Kozłowski, lat 22, poległ 22 VIII 1944.
14. Sierżant VI Batalionu Milicji PPS Wacław Kaczyński, lat 55, poległ 18 VIII 1944.
15. Sanitariuszka Irena Grzesiak, lat 20, poległa 16 IX 1944.
16. Plutonowy VI Batalionu Milicji PPS Ryszard Gruszczak, lat 30, poległ 16 IX 1944.
17. Zdzisław Złotkowski „Jan”, lat 20, poległ 16 VIII 1944.
18. Bolesław Gałaj „Ryszard”, lat 69, zmarł 8 IX 1961.
19. Porucznik Aleksander Loewenstein „Borowicz”, lat 22, poległ 1 VIII 1944.
20. Skarbnik OKR, Karol Bugajski, lat 64, poległ 26 VII 1944.
21. Porucznik OW PPS, Wacław Kossowicz „Jarząbek”, lat 51, poległ 20 IX 1944.
22. Łączniczka VI Batalionu Milicji PPS, Irena Kapustyńska, lat 30, poległa 19 IX 1944.
23. Dowódca 556 plutonu AK, Kazimierz Szczawiński „Lach”, lat 48, poległ 5 VIII 1944.
24. Zygmunt Włodarczyk „Zyga”, lat 33, poległ 28 X 1944.
25. Działacz PPS, Józef Adamowicz „Leon”, lat 73.
26. Działacz OW PPS, Józef Bielicki „Bronek”, zmarł 10 VIII 1960.
27. Chorąży AK rejonu V, Eugeniusz Grosfeld „Sztywny”, lat 60, zmarł 6 XII 1960.
28. Plutonowy AK, Stanisław Berkieta „Kołnierz”, zmarł 20 II 1960.
Im i innym powstańcom – cześć i chwała!
Źródło
Opublikowano: 2018-08-02 13:18:05