Dziś, 23 października, wypada bardzo ważna, lecz zapomniana rocznica dla wrocławskiej lewicy. Dokładnie 126 lat temu polscy patrioci o lewicowych sercach, robotnicy i robotnice, przyszli do gospody „Pod Trzema Gołębiami” („Gasthof zu den drei Tauben”) na Nowym Targu 8, aby zawiązać Towarzystwo Socyalistów Polskich. Czymś niezwykłym w dobie patriarchalnych stosunków w Niemczech było zaznaczenie w zaproszeniu na wiec, że „kobietom wstęp dozwolony”. Wiec nie przebiegał spokojnie. Najpierw się okazało, że lokal jest zbyt mały na tak dużą liczbę osób, potem zaś niejaki Górnatowski z towarzystwa katolickiego wszedł na stołek, klął i przeszkadzał w wiecu. Z jego powodu trzeba było na 10 minut zawiesić posiedzenie. Po przerwie przyjęto w głosowaniu statut towarzystwa, do którego po pierwszym wieczorze wstąpiło 30 osób, a wiele innych powstrzymała tylko obawa przed represjami.

W pierwszym zarządzie TSP we Wrocławiu byli Wojciech Głąb (przewodniczący), Dąbkiewicz (drugi przewodniczący) i Wojtanowski (sekretarz). W pracach towarzystwa aktywnie uczestniczyli m.in. Faralewski, Stanisław Krzymieniecki, Jan Żydek oraz Tomasz Wolny.

Spotkania towarzystwa odbywały się co 2 tygodnie. Podczas nich członkowie i członkinie przygotowywali się do wyborów, słuchali bądź prowadzili wykłady, a także deklamowali poezję i śpiewali pieśni robotnicze. W ten sposób realizowali cele TSP, którymi była walka z wyzyskiem polskich robotników i robotnic w Niemczech ściśle połączona z troską o zachowanie, a dla niektórych odzyskanie języka i tożsamości narodowej.
Trzeba zaznaczyć, że wielu członków i członkiń w momencie zawiązania towarzystwa albo bardzo słabo znało język ojczysty, albo w ogóle. Działalność w towarzystwie stanowiła dla nich szansę nauczenia się w praktyce języka polskiego, i to nie tylko podstaw, ale też języka politycznego. Jak sami zaznaczali później, „socyalizm nauczył nas być Polakami”.

Więcej szczegółów na temat TSP i jego dalszych losów znajduje się w jednodniówce opublikowanej na tę rocznicę. Dzisiaj od godziny 18:10 będzie ona rozdawana na Nowym Targu.

[opis dla osób niedowidzących i niewidomych: na tle trzech gołębi widnieją dwa napisy. Na górze: "Święto Wrocławskiej Lewicy", a pod spodem, mniejszą czcionką: "Dokładnie 126 lat temu, 23 października 1892 roku, polscy robotnicy i robotnice, patrioci i patriotki o lewicowych sercach spotkali się w Gospodzie „Pod Trzema Gołębiami” (Nowy Targ 8), aby powołać do życia Towarzystwo Socjalistów Polskich. Był to doniosły początek historii polskiej lewicy we Wrocławiu."]


Źródło
Opublikowano: 2018-10-23 09:00:01