Maciej Szlinder


Dzisiaj Ogólnopolski Dzień Walki z Bezrobociem.

Z tej okazji sięgnijmy po najlepszy tekst w historii na temat polityki walki z bezrobociem, czyli „Polityczne aspekty pełnego zatrudnienia” Michała Kaleckiego.

Aby podnieść poziom zatrudnienia rząd wspiera zwiększanie popytu na dobra i usługi. Robi to na 2 główne sposoby:

1) publiczne, czyli zarówno
a. budowanie m. in. dróg i mostów, szkół, szpitali, elektrowni, mieszkań komunalnych, jak i
b. zwiększanie zatrudnienia w ochronie zdrowia, usługach opiekuńczych, szkolnictwie, państwowych przedsiębiorstwach przemysłowych itp.

2) wspieranie masowej konsumpcji poprzez:
a. świadczenia społeczne, czyli przekazywanie pieniędzy bezpośrednio ludziom
b. zmniejszanie podatków dla osób mniej zarabiających.

Często działania na rzecz pełnego zatrudnienia spotykają się z oporem liberalnych ekonomistów, polityków, którzy działają (świadomie bądź nieświadomie) w interesie dużego biznesu. Opór ten ma 3 aspekty, duży bywa niechętny:

i. samemu „wtrącaniu się państwa do zagadnienia zatrudnienia” w ogóle. Jest tak, ponieważ w liberalnym państwie minimum zatrudnienie zależy od decyzji wielkiego biznesu, co pozwala kontrolować demokratycznie wybrany rząd także w innych aspektach.

ii. konkretnym wydatkom państwowym, szczególnie świadczeniom społecznym. Chodzi tutaj o „zasadę ‘moralną’ najwyższej wagi. Podstawy etyki kapitalistycznej wymagają, ‘byś w pocie chleba swego dobywał’, chyba że żyjesz z dochodów z kapitału.”

iii. utrzymywaniu stanu zbliżonego do pełnego zatrudnienia, ponieważ takim stanie „zwalnianie z pracy przestałoby odgrywać rolę środka dyscyplinarnego”.

Pamiętajmy także ważną uwagę Kaleckiego:
„Pełniejsze wykorzystanie zasobów nie powinno wynikać z podejmowania niepotrzebnych inwestycji publicznych, których jedynym celem jest zapewnienie pracy. Program wydatków rządowych musi być skierowany na publiczne w takim stopniu, w jakim te są rzeczywiście potrzebne. Pozostałą część wydatków państwowych, niezbędnych do utrzymania pełnego zatrudnienia, należy przeznaczyć na subsydiowanie masowej konsumpcji. Przeciwnicy takich wydatków państwowych twierdzą, że wówczas rząd nie otrzymuje nic w zamian za wydane pieniądze. Odpowiemy na to, że wydatki te znajdą odzwierciedlenie we wzroście standardu życiowego mas. Czyż nie jest to celem wszelkiej działalności gospodarczej?”

A także kluczowe przesłanie tekstu: „Walka sił postępowych o pełne zatrudnienie jest zarazem środkiem powstrzymującym ponowne nadejście faszyzmu.”


Źródło
Opublikowano: 2021-04-11 19:20:40