Czy da się pogodzić sprawną demokrację ze ściśle zhierarchizowanym społeczeństwe

Tomasz Markiewka:


Czy da się pogodzić sprawną demokrację ze ściśle zhierarchizowanym społeczeństwem? Jan Hartman zdaje się sądzić, że tak. Jak pisze: „są społeczeństwa niezwykle zhierarchizowane, jak społeczeństwo brytyjskie albo amerykańskie, gdzie tradycje demokratyczne są bardzo silne, a równość praw ściśle przestrzegana przez państwo już od wielu dekad”.

Moim zdaniem USA to niefortunnie dobrany przykład – dowodzący raczej tezy odwrotnej: że silnie hierarchie przeszkadzają w rozwoju demokracji. Pojmowanej nie tylko jako zbiór formalnych praw, ale też – jak mawiał słynny filozof John Dewey – „sposób życia”.

Przypomnijmy:

USA to kraj najpierw niewolnictwa, potem segregacji rasowej, a do dziś toczą się tam ostre spory dotyczące utrudnianie niebiałym mieszkańcom korzystania z praw wyborczych.

Mało który kraj rozwinięty ma dziś ogromne problemy z demokracją co USA. Były prezydent Donald Trump nadal nie uznaje wyniku ostatnich wyborów prezydenckich, w których przegrał z Joe Bidenem. Jego nieuzasadnione wątpliwości poparło niemal 150 czlonków Partii Republikańskiej w Kongresie. Z sondaży wynika też, że ponad 50% wyborców Republikanów sądzi podobnie.

Kilka tygodni temu Sąd Najwyższy USA podjął bardzo kontrowersyjną decyzję w kwestii praw aborcyjnych kobiet. Udało mu się to zrobić dzięki ultrakonserwatywnym sędziom nominowanym przez prezydentów (Trump i Bush młodszy), którzy ogółem uzyskali mniej głosów niż ich kontrkandydaci w wyborach.

Z badań Pew Research Center opublikowanych w zeszłym miesiącu wynika, że aż 58% dorosłych mieszkańców USA nie jest zadowolonych ze swojej demokracji.

No i mówimy o kraju, który jest wzorcowym przykładem tego, jak lobbing wygrywa z głosami i interesami zwykłych wyborców. Wystarczy wspomnieć, że plany klimatyczne USA – popierane przez prezydenta, większość społeczeństwa i de facto większość Kongresu (jeśli dodamy do siebie oraz Izbę Reprezentantów) – zostały zniweczone przez jednego senatora mającego ścisłe powiązania z sektorem paliwowym.

Źródło
Opublikowano: 2022-07-22 12:32:06