Od kilkunastu lat zajmuję się niedźwiedziami, zwłaszcza tymi w niewoli. Dlatego zabieram głos w sprawie, która mnie zbulwersowała. Otóż wczoraj leśniczy z Nadleśnictwo Ustrzyki Dolne, Lasy Państwowe znalazł młodego niedźwiedzia. Według leśników – „Obserwacja zwierzęcia wskazała na to, że jest wychudzony, mocno osłabiony oraz ma problemy z chodzeniem – ciągnie tylne łapy. Jego los wydawał się przesądzony…trzeba było działać”. W pobliżu nie było matki, a wcześniej widywano tam niedźwiedzicę z dwoma młodymi. Według relacji w pobliżu były dwa wilki. Niedźwiedzia odłowiono i dostarczono do Ośrodka Rehabilitacji Zwierząt Chronionych w Przemyślu przy przychodni weterynaryjnej „Ada”. Zezwolenie wydał Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Rzeszowie. Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krośnie zapewnia, że zrobi wszystko, aby niedźwiedź jak najszybciej trafił do środowiska.
Co takiego jest w tym bulwersującego? Dlaczego odłowienie niedźwiedzia i trzymanie go w Przemyślu uważam za nieodpowiedzialne, szkodliwe i okrutne? Zatem w punktach.
1. Niedźwiedź jest gatunkiem, który bardzo szybko przyzwyczaja się do człowieka, jeśli będzie otrzymywał pokarm od ludzi – oznacza to, że nie może być potem wypuszczony na wolność, bo będzie poszukiwał jedzenia u ludzi. Niedźwiedź to nie miś z bajki, ale zwierzę, które jeśli jest oswojone, stanowi na wolności zagrożenie dla człowieka. Jak się takie poszukiwanie pokarmu u ludzi może skończyć? To wiadomo, bo na Słowacji zabija się kilka takich niedźwiedzi rocznie. Polsce brak dużych obszarów pozbawionych dróg i osiedli ludzkich, wypuszczenie oswojonego niedźwiedzia byłoby skrajną nieodpowiedzialnością.
2. Jeśli niedźwiedź ma problemy neurologiczne (a tak wynika z relacji leśników), to jego odłowienie wiązać się może z dodatkowym przedłużeniem cierpienia. W ogrodzie zoologicznym we Wrocławiu przebywa niedźwiedzica Przemisia, którą wielokrotnie wypuszczano i odławiano, po czym przekazywano pod opiekę tego samego ośrodka w Przemyślu, sądząc, że to dziki niedźwiedź, a nie oswojony uciekinier z Ukrainy. Przemisia cierpi na padaczkę, nie może mieć dużego wybiegu, wody w basenie i innych elementów wybiegu, gdyż w czasie ataku mogłaby się pokaleczyć czy utopić. Epilepsja może być spowodowano zbyt częstym podawaniem leków usypiających. Nie potrzebujemy w niewoli kolejnego cierpiącego wiele lat niedźwiedzia. To okrutne.
3. Niedźwiedź oswojony nie może być wypuszczony na wolność ze względu na zagrożenie jakie stwarza. Nie da się go z powrotem uczynić dzikim, tak jak daje się to zrobić z niektórymi innymi gatunkami. Aby można było go przetrzymywać w warunkach, w których się nie oswoi, musiałby przebywać w izolacji od człowieka, jego głosu i zapachu. To niemożliwe. Ośrodek w Przemyślu nie ma absolutnie warunków do rehabilitacji niedźwiedzia i nie da się robić tego skutecznie. Młody niedźwiedź przeżywa stres, jest oderwany o matki i znanego mu środowiska, obrazów, zapachów, boi się ludzi, wszystko jest obce. Po co go na to wszystko narażać? Niedźwiedź wychowany w sztucznych warunkach nigdy nie będzie normalny. Będzie cierpiał na różne zaburzenia psychiczne, miał stany lękowe, wykazywał zachowania stereotypowe. Będzie cierpiał. Człowiek nie jest w stanie zastąpić mu matki!
4. Niedźwiedź brunatny w niewoli żyje czasem ponad 40 lat. Oznacza to, że wymaga do tego odpowiedniego wybiegu, kadry i utrzymania potrzebnej infrastruktury. Lasy Państwowe oraz Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska podejmując takie działania nie biorą pod uwagę tego, kto miałby ponieść ogromne koszty ich działań. Nie, nie chodzi tutaj o wrzucenie kolejnych niedźwiedzi na zaplecze warszawskiego ogrodu zoologicznego czy do innego karceru, ale o półnaturalny wybieg o powierzchni nie mniejszej niż 1 ha z fachową obsługą przez 40 lat. Widziałem w życiu wiele niedźwiedzi w niewoli, także od zaplecza. Zapewniam, w wielu przypadkach po takich wizytach trudno było zasnąć. Nawet jednak takie azylowe warunki to nie jest dobre miejsce dla niedźwiedzia – inteligentnego ssaka drapieżnego o dużych potrzebach eksploracji i znacznych areałach osobniczych. Jak uczy doświadczenie, zainteresowanie opinii publicznej jest duże, gdy mamy do czynienia z malutkim niedźwiedziem i trwa dopóki nie dorośnie. Potem los takich zwierząt jest bardzo smutny.
Gdy przed laty, z dr Agnieszką Sergiel z Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie, realizowałem projekt RSPCA i OTOZ Animals dotyczący zachowania i warunków utrzymywania niedźwiedzi w niewoli w Polsce, po ukazaniu się raportu, z którego wynikało, że 15 niedźwiedzi żyje w warunkach poniżej jakichkolwiek standardów dobrostanu, napisała do mnie jedna osoba. Zadeklarowała, że ma ogród, w którym mogłaby urządzić wybieg dla niedźwiedzia. Kiedy odpisałem, że na ogrodzenie potrzeba około 4 mln zł, a stałe utrzymanie kilkanaście tysięcy zł, już się nie odezwała. Piszę to w celu uświadomienia, że koszty ogrodzenia, zabezpieczenia oraz utrzymania niedźwiedzia w niewoli we względnie dobrych warunkach jest ogromny. To nie jest sarna, której wystarczy wysoka siatka, tylko duży, bardzo silny i potencjalnie niebezpieczny drapieżnik. Miejsce niedźwiedzia jest na wolności!
5. Tak silna ingerencja w środowisko naturalne powinna być poprzedzona opinią specjalistów. W Polsce mamy co najmniej kilka badaczek i badaczy zajmujących się tą problematyką, w tym dwie osoby wyspecjalizowane w badaniach niedźwiedzi w niewoli. Kontakty do wszystkich nie są okryte tajemnicą. Mija właśnie 10 lat od powstania projektu Programu Ochrony Niedźwiedzia Brunatnego w Polsce. Ministerstwo Klimatu i Środowiska wydało pieniądze na jego opracowanie przez najlepszych ekspertów w Polsce, ale nigdy go nie przyjęło do realizacji. Wśród wielu propozycji zawartych w dokumencie jest powołanie grupy roboczej i grupy interwencyjnej, które rozwiązywałby takie sprawy. Dziś decyzje podejmowane są ad hoc przez przypadkowe osoby, często nie mające odpowiednich kwalifikacji i wiedzy.
6. W związku z powyższym, leśnicy nie powinni podejmować decyzji o tak drastycznej ingerencji. Jeśli to w ogóle prawda, że w pobliżu były wilki, to tym bardziej należało pozostawić tego niedźwiedzia w naturze. Wilki i niedźwiedzie spotykają się często w pobliżu ofiar, nieraz podbierają sobie pokarm, a jeśli mają okazję, to zapolują na młode drugiego gatunku. Jakkolwiek wydaje się to okrutne, to tak działa przyroda. Ingerencja człowieka może przynieść tylko szkody. Zbyt dużo widziałem cierpiących niedźwiedzi w niewoli, aby zaakceptować skazywanie na to kolejnego. Takich ingerencji nie podejmuje się na przykład w Tatrzańskim Parku Narodowym. Dlaczego nie można tak robić na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie, nie wiem. Jeśli Lasy Państwowe tak bardzo przejmują się losem niedźwiedzi, to najlepsze co mogą zrobić, to zatrzymać wycinkę starodrzewu na terenie projektowanego Turnickiego Parku Narodowego i w Bieszczadach. Zapewniam, że to bardzo by się przydało dla ochrony tego gatunku.
https://inres24.pl/porzucony-niedzwiadek-w-bieszczadach-trafil-do-lecznicy/
Źródło
Opublikowano: 2022-01-11 13:17:33
