Maciej Konieczny:
Dokładnie 101 lat temu w Warszawie urodził się Krzysztof Kamil Baczyński, poeta, socjalista, żołnierz Armii Krajowej i uczestnik powstania warszawskiego.
Baczyński pochodził z lewicowej rodziny. Jego ojciec, Stanisław, należał do Polskiej Partii Socjalistycznej, matka była zasymilowaną Żydówką. Z pewnością miało to wpływ na wybory polityczne młodego Baczyńskiego i jego otwartą niechęć do nacjonalizmu i szowinizmu. Uczęszczał do warszawskiego gimnazjum i liceum Batorego, ale szkoła z jej hierarchią i nacjonalistycznym nadęciem go odrzucała. Opuszczał często lekcje, co odbijało się na ocenach.
Już w czasach szkolnych Krzysztof Kamil Baczyński angażował się politycznie. W gimnazjum wstąpił do “Spartakusa”, półlegalnej młodzieżowej organizacji antyfaszystowskiej działającej pod patronatem PPS. Wspólnie ze szkolnym przyjacielem, Konstantym Jeleńskim, redagował i wydawał antyfaszystowskie pismo “Strzały”. Sprzeciw wobec faszyzmu i nacjonalizmu łączył Baczyński ze sprzeciwem wobec kapitalistycznego wyzysku. Nieprzypadkowo pierwszy opublikowany wiersz poświęcił dramatycznym warunkom pracy w fabrykach.
Wypadek przy pracy
Ktoś krzyknął!
I wszystkim dech w piersi zaparło,
a echo zagrało i w sali zamarło,
a echo zamarło jak sygnał Spóźniony
i straszny szept przebiegł na wszystkich hal strony…
Ktoś upadł na ziemię z łoskotem,
na górze wśród trybów łopotał się potem
jak sztandar zwieszony na wietrze,
i przeciął krzyk wielki na nowo powietrze.
Wstrzymano!
Nie trzeba… nie trzeba… za późno…
Już tylko na górze Strzęp krwi wisi luźno,
na dole szmat drugi czerwieni skrwawiony,
a wkoło tłum szary, tłum cichy, strwożony…
W maju 1939 Baczyński uzyskał maturę, w lipcu zmarł jego ojciec, a we wrześniu rozpoczęła się hitlerowska okupacja Warszawy. Baczyński rozpoczął konspiracyjne studia polonistyczne i rok później opublikował pierwszy tomik wierszy. Po utworzeniu getta, wraz z matką zdecydowali się zostać po aryjskiej stronie, mimo że w razie zatrzymania groziło im rozstrzelanie na miejscu.
W marcu 1943 Baczyński został żołnierzem Armii Krajowej. Służył II plutonie „Alek” 2. kompanii „Rudy” batalionu „Zośka” AK w stopniu starszego strzelca. Co ciekawe wszyscy patroni tych jednostek byli jego szkolnymi kolegami. Brał udział w akcjach dywersyjnych, między innymi w słynnej akcji wykolejenia niemieckiego pociągu na linii Tłuszcz-Urle.
Wybuch powstania zaskoczył Baczyńskiego w okolicach placu Teatralnego, gdzie został wysłany po buty dla oddziału. Nie mogąc wrócić do macierzystej jednostki na Wolę przyłączył się do ochotniczego oddziału w pałacu Blanka. Trzy dni później został trafiony przez niemieckiego snajpera. Zginął na miejscu.
Baczyński od wczesnej młodości dostrzegał grozę faszyzmu i aktywnie sprzeciwiał się nacjonalizmowi. Tym bardziej kuriozalne są próby wykorzystywania jego postaci przez skrajną prawicę, która przemilcza jego poglądy i antyfaszystowską działalność. Ale jakich wygibasów intelektualnych nie robiliby współcześni fałszerze historii prawdy nie zmienią: Krzysztof Kamil Baczyński był rewolucyjnym socjalistą i antyfaszystą!
Źródło
Opublikowano: 2022-01-22 10:00:00