Archiwum kategorii:Media

Tomasz Markiewka:

Kilka słów o obalaniu pomników. Konkretnie – o jednym argumencie przeciwników tych działań. Brzmi on mniej więcej tak: ok, ci ludzie dopuszczali się kontrowersyjnych, a nawet zbrodniczych czynów, ale nie możemy wymazywać historii, nie możemy jej edytować i zostawić w niej tylko tego, co pasuje do naszego obecnego klimatu politycznego.

Problem z tym pozornie rozsądnym argumentem polega na tym, że zakłada on istnienie jakiejś niewyedytowanej wersji historii, która miałaby być obecnie zniekształcana pod wpływem antyrasistowskiego wzburzenia. A to przecież ściema, bo my historię edytujemy nieustannie. Kiedy nasi europejscy przodkowie decydowali, że postawią pomnik Kolumbowi, a nie mordowanym przez niego i jego następców Arawakom, to – zgadliście – „edytowali historię”. Bo decydowali, co mamy z niej zapamiętać, o czym mamy zaś zapomnieć. I robili to skutecznie. Od czterech lat mam zajęcia ze studentami na temat Kolumba i Arawaków – wszyscy słyszeli o odkryciach tego pierwszego, ale nie spotkałem jeszcze ani jednej osoby, która przed zajęciami wiedziałaby o tym, co spotkało tych drugich.

Ciekawe, czy gdyby dziś Polska była usiana pomnikami Stalina, a jednym z największych dzieł polskiej kinematografii był film o przygłupich Polakach, którzy są wdzięczni Rosjanom za opiekę, to też pojawiałyby się opinie, że nie wolno „edytować historii”. Mam wrażenie, że dyskusja wyglądałaby jednak trochę inaczej. Tak naprawdę nie chodzi bowiem o edytowanie historii bądź nie, ale o to, z jaką wersją naszych dziejów łatwiej się nam utożsamić. W naszej części świata wciąż łatwiej przychodzi utożsamianie się z Kolumbem czy Churchillem niż z ich ofiarami. Podejrzewam, że oburzenie na obalanie pomników bierze się właśnie stąd, a nie z rzekomego zamiłowania do wierności faktom historycznym.

Źródło
Opublikowano: 2020-07-04 10:00:23

Tomasz Markiewka:

Zbigniew Boniek rzuca tekstami, że „aby uczynić z ludzi niewolników, należy dać im pieniądze, których nie zarobili”. Wiadomo z kim i czym to się kojarzy w Polsce, więc lajeczki idą tysiącami.

Może nie znam historii świata tak dobrze jak Boniek, ale wydaje mi się, że w większości przypadków robiono z ludzi niewolników w nieco inny sposób. Nie tyle dawano im pieniądze, co odbierano podstawowe prawa i przymuszano do pracy pod groźbą surowej kary.

Gdybym miał już szukać analogii we współczesnej Polsce, to z niewolnikami kojarzą mi się raczej ludzie zapierdzielający na umowach śmieciowych i drżący na myśl o kolejnej racie kredytu, a nie ktoś otrzymujący pomoc socjalną. Albo osoby takie jak Małgorzata, bohaterka jednego z tekstów Kacpra Leśniewicza: „Nie miałyśmy dla siebie nawet łazienki i łóżka, na których mogłybyśmy się położyć nad ranem. Nigdy nie wiedziałyśmy, ile szefowa zapłaci nam za dodatkową pracę jako obsługa wesela. Jak na loterii. Wszystko zależało od humoru szefowej – wspomina Małgorzata. – Pracowałam na czarno za trzy złote na godzinę, umowę na siedem złotych dostałam na krótko przed chorobą”.

Może gdyby kilka osób wyciągnęło głowę ze swoich czterech liter i zamiast snuć pseudo-filozoficzne rozważania na temat duchowej wolności, raczyło zauważyć podstawowe formy zniewolenia ekonomicznego, to Polska wyglądałaby dziś trochę inaczej. I nie trzeba byłoby liczyć na to, że ostatnim ratunkiem dla demokracji jest schlebianie Bosakowi.

Źródło
Opublikowano: 2020-07-03 13:26:42